ਪੰਜਾਬੀ ‘ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੇ ਰਿਸ਼ੀ ਸੁਨਕ ਬਣੇ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੇ ਨਵੇਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ : 180 ਡਿਗਰੀ ਘੁੰਮਿਆ ਸਮੇਂ ਦਾ ਪਹੀਆ
ਲੰਡਨ, 25 ਅਕਤੂਬਰ (ਬਿਊਰੋ) : ਰਿਸ਼ੀ ਸੂਨਕ , ਦਾ ਜਨਮ ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਉਹਦੇ ਦਾਦਕੇ ਅਣਵੰਡੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਗੁਜਰਾਂਵਾਲਾ ਵਿੱਚੋ ਸੀ। ਜਿਹੜੇ ਓਥੋਂ ਕੀਨੀਆ ਗਏ। ਕੀਨੀਆ ਵਿੱਚ ਹੀ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਯਸ਼ਵੀਰ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ। ਜਦੋਂ 1960 ਦੇ ਆਸ ਪਾਸ ਉਹ ਸਾਊਥਹੇਂਪਟਨ ਦੀ ਗਏ ਓਥੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ -ਪੰਜਾਬੀ ਕੁੜੀ ਊਸ਼ਾ ਸੂਨਕ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਤ ਹੋਈ। ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਵਿਆਹ ਵਿੱਚੋ ਹੀ ਰਿਸ਼ੀ ਸੂਨਕ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ।
ਉਸਦੀ ਨਾਨੀ ਦਾ ਜਨਮ ਵੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਭਾਵੇਂ ਉਹਦੇ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਹੀ ਸਨ, ਪਰ ਉਹਨੂੰ ਉਸ ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਮੁਲਕ ਨਾਲ ਵੀ ਪਿਆਰ ਸੀ, ਪ੍ਰੰਤੂ ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਮੁਲਕਾਂ ਵਿੱਚੋ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੇ ਰਾਜ ਖਤਮ ਹੋਣ ਨਾਲ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋਣ ਲੱਗੀ ਇਸ ਲਈ ਥੁੜ੍ਹ ਭੰਨੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਹੀ ਉਹ ਅਫਰੀਕਾ ਤੋਂ ਉਹ ਉਸ ਵੇਲੇ ਇੱਕਲੀ ਇੰਗਲੈਂਡ ਗਈ, ਤੇ ਬੜੀ ਹਿੰਮਤ ਨਾਲ ਅਪਣਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਓਥੇ ਜਮਾਇਆ, ਓਥੇ ਕਰੀਬ ਇੱਕ ਸਾਲ ਰਹਿਣ ਮਗਰੋਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਸਮੇਤ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਓਥੇ ਬੁਲਾ ਸਕੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਿਸ਼ੀ ਸੂਨਕ ਦੀ ਮਾਂ, ਪੰਦਰਾਂ ਸਾਲਾ ਮਾਂ ਊਸ਼ਾ ਸੁਨਕ, ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸੀ। ਇੱਕ ਦਮ ਓਥੇ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਵੀ ਊਸ਼ਾ ਸੂਨਕ ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਪੜ੍ਹੀ ਤੇ ਫਿਰ ਓਥੋਂ ਹੀ ਫਾਰਮਇਸਟ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ।
ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਸੀ ਕਿ ਸਿੱਖਿਆ ਹੀ ਕਾਬਲੀਅਤ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਤੇ ਇਹੋ ਕਿਸੇ ਦੌਲਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਵਧੀਆ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਰਿਸ਼ੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿੱਚ ਤੇਜ ਤਰਾਰ ਸੀ, ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਹੀ ਉਸਦੇ ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਡਾਕਟਰ ਜਾਂ ਹਰਟ ਸਰਜਨ ਬਣੇਗਾ। ਉਸਦੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਹੋਏ ਇੱਕ ਵਾਰ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਕਲਾਸ ਅੱਪ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਉਸਨੇ ਆਕਸਫੋਰਡ ਦੇ ਲਿੰਕਨ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਫਿਲਾਸਫੀ, ਇਕਨਾਮਿਕਸ ਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਡਿਗਰੀ ਕੀਤੀ ਤੇ ਫਿਰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਸਟੈਂਡਫੋਰਡ ਯੁਨੀਵਰਿਸਟੀ ਤੋਂ ਐੱਮ ਬੀ ਏ ਕੀਤੀ। ਇਥੇ ਹੀ ਉਸਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਅਕਸ਼ਤਾ ਮੂਰਤੀ ਨਾਲ ਹੋਈ। ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅਰਬਪਤੀ ਇੰਫੋਸੈੱਸ ਵਰਗੀ ਵੱਡੀ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਫਾਉਂਡਰ ਮੈਂਬਰ ਹਨ।ਪਹਿਲਾਂ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਇਨਵੇਸਟਮੇਂਟ ਬੈਂਕ ਵਿਚ ਸਰਵਿਸ ਕੀਤੀ ਫਿਰ ਆਪਣੀ ਇੱਕ ਇਨਵੈਸਟਮੇਂਟ ਫਰਮ ਵਿੱਚ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਇਸੇ ਵਿੱਚ ਪਾਰਟਨਰ ਬਣ ਗਿਆ।
2014 ਵਿੱਚ ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਚੋਣ ਜਿੱਤਿਆ ਤੇ ਵਖੋ ਵੱਖ ਪੁਜੀਸ਼ਨ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ। ਬੋਰਿਸ ਜੌਨਸਨ ਦੀ ਹੁਣ ਵਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਰਿਸ਼ੀ ਸੂਨਕ ਸਹਾਇਕ ਖ਼ਜਾਨਾ ਮੰਤਰੀ ਰਿਹਾ।
ਰਿਸ਼ੀ ਸੁਨਕ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਪੂਰਬੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਤੋਂ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਆਏ ਸਨ ਅਤੇ ਦੋਵੇਂ ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੇ ਹਨ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 1980 ਵਿੱਚ ਸਾਉਥੈਂਪਟਨ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀਪੀ ਸਨ ਅਤੇ ਮਾਂ ਆਪਣੀ ਫਾਰਮੇਸੀ ਚਲਾਉਂਦੀ ਸੀ।
ਸੁਨਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਸਮਰਪਣ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਫਾਰਮੇਸੀ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਨੇ ਰਿਸ਼ੀ ਨੂੰ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਸਬਕ ਸਿਖਾਇਆ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਨਿੱਜੀ ਸਕੂਲ ਵਿਨਚੈਸਟਰ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਗਰਮੀਆਂ ਦੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਦੌਰਾਨ ਸਾਊਥੈਂਪਟਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਰੀ ਹਾਊਸ ਵਿੱਚ ਵੇਟਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਫਿਰ ਉਹ ਫਿਲਾਸਫੀ, ਰਾਜਨੀਤੀ ਅਤੇ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਆਕਸਫੋਰਡ ਚਲੇ ਗਏ।
ਸਟੈਨਫੋਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਐੱਮਬੀਏ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਭਾਰਤੀ ਅਰਬਪਤੀ ਅਤੇ ਆਈਟੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਦਿੱਗਜ ਕੰਪਨੀ ਇਨਫੋਸਿਸ ਦੇ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ ਨਰਾਇਣ ਮੂਰਤੀ ਦੀ ਧੀ ਅਕਸ਼ਤਾ ਮੂਰਤੀ ਨਾਲ ਹੋਈ। ਹੁਣ ਇਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਦੋ ਬੇਟੀਆਂ ਹਨ।
2001 ਤੋਂ 2004 ਤੱਕ ਸੁਨਕ ਨਿਵੇਸ਼ ਬੈਂਕ, ਗੋਲਡਮੈਨ ਸਾਕਸ ਲਈ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਸਨ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਦੋ ਹੈਜ ਫੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰ ਸਨ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਦਿ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਹ “ਵੀਹਵਿਆਂ ਦੇ ਅੱਧ ਵਿੱਚ ਕਰੋੜਪਤੀ” ਸਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਨਤਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਸ ਗੱਲ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਟਿੱਪਣੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਸੰਪਤੀ ਕਿੰਨੀ ਹੈ।
ਸਾਲ 2015 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਯੌਰਕਸ਼ਾਇਰ ਵਿੱਚ ਰਿਚਮੰਡ ਲਈ ਕੰਜ਼ਰਵੇਟਿਵ ਸਾਂਸਦ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਨੌਰਥਲਰਟਨ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਬਾਹਰ ਕਿਰਬੀ ਸਿਗਸਟਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਉਹ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਟੈਰੀਜ਼ ਮੇਅ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਜੂਨੀਅਰ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇ ਸਨ।
ਬੋਰਿਸ ਜੌਨਸਨ ਨਾਲ ਨੇੜਤਾ ਅਤੇ ਅਸਤੀਫ਼ਾ
ਫਰਵਰੀ 2020 ਵਿੱਚ ਚਾਂਸਲਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪਦਉੱਨਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੋਰਿਸ ਜੌਨਸਨ ਦੁਆਰਾ ਖਜ਼ਾਨੇ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਸੁਨਕ ਪਹਿਲਾਂ ਜੌਨਸਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸਮਰਥਕ ਸਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਆਰਥਿਕਤਾ ਪ੍ਰਤੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਜੌਨਸਨ ਨਾਲੋਂ “ਬੁਨਿਆਦੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਵੱਖਰੀ” ਹੈ।
ਰਿਸ਼ੀ ਸੁਨਕ ਨੇ ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ ਦੇ ਜਨਮਤ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਯੌਰਕਸ਼ਾਇਰ ਪੋਸਟ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਨੂੰ ‘ਆਜ਼ਾਦ, ਨਿਰਪੱਖ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲ’ ਬਣਾਏਗਾ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਬ੍ਰਸੇਲਜ਼ ਤੋਂ ਲਾਲਫੀਤਾਸ਼ਾਹੀ ਨਾਲ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੂੰ “ਦਬਾਇਆ” ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਉਹ ਆਸ਼ਾਵਾਦੀ ਸਨ ਕਿ ਬ੍ਰੈਗਜ਼ਿਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਈਯੂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਮੁਕਤ ਵਪਾਰ ਸੌਦੇ ‘ਤੇ ਸਹਿਮਤੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
